Leerkracht

Met deze WebQuest komen niet alleen geschiedenisdoelen aan bod. Hieronder vindt u leerdoelen die binnen de WebQuest relevant zijn. De leerdoelen bestaan zowel uit kerndoelen van het basisonderwijs als uit Tussendoelen Gevorderde Geletterdheid.

Kerndoel 11, domein historisch besef
Leerlingen kunnen perioden en gebeurtenissen uit hun eigen leven en uit de geschiedenis op een tijdsbalk plaatsen en daarbij aanduidingen van tijd en tijdsindeling hanteren als: dagen, weken, maanden, jaargetijden, jaren, eeuwen, jaartellingen, perioden.

Kerndoel 14, domein historische gebeurtenissen, verschijnselen, ontwikkelingen en personen
Leerlingen kennen in grote lijnen de volgende belangrijke hedendaagse en historische gebeurtenissen, verschijnselen, ontwikkelingen en personen in de geschiedenis: de middeleeuwse samenleving in West‑Europa.  

Tussendoel 4, begrijpend lezen
Leerlingen lezen minder eenvoudige teksten met begrip en voeren daarbij verschillende leesstrategieën uit.

Tussendoel 5, strategisch schrijven
Leerlingen schrijven teksten, verzamelen informatie, ordenen de gevonden informatie, verwoorden hun gedachten en gevoelens, schrijven langere teksten met de juiste spelling en interpunctie, besteden aandacht aan de vormgeving en lay-out, lezen hun tekst na en reviseren de tekst, en reflecteren op het schrijfproduct en schrijfproces.

Tussendoel 6, informatieverwerving
Leerlingen herkennen de betekenis en functie van verschillende informatiebronnen, zoeken de gewenste informatie op en stellen zichzelf relevante vragen vóór, tijdens en na het lezen van een tekst.

Tussendoel 7, leeswoordenschat
Leerlingen breiden hun leeswoordenschat uit en ontwikkelen strategieën waarmee zij de betekenis van woorden uit de tekst kunnen afleiden.

Kerndoel 1, werkhouding Leerlingen hebben belangstelling voor de wereld om hen heen en ze zijn gemotiveerd deze te onderzoeken.

Kerndoel 3, gebruik van uiteenlopende leerstrategieën Leerlingen kunnen bij leeractiviteiten uiteenlopende strategieën en vaardigheden gebruiken.

Kerndoel 5, sociaal gedrag Leerlingen leveren een positieve bijdrage in een groep.

Kerndoel 6, nieuwe media Leerlingen maken verantwoord en doelbewust gebruik van communicatiemiddelen waaronder internet.

• Doelgroep: groep 6/7/8
• Type WebQuest: langlopend
• Tijdsduur: 8 uur

Voor het uitvoeren van de WebQuest zijn de volgende materialen nodig:

• de film ‘Mariken’ (verkrijgbaar op video/dvd) en een video- of dvd-speler en tv;
• per tweetal een computer met een internetaansluiting;
• een printer en printerpapier;
• schrijfmateriaal voor het maken van aantekeningen;
• eventueel diskettes voor het opslaan van het werk;
• extra boeken over de Middeleeuwen;
• koptelefoons voor het beluisteren van audiofragmenten.

Inleiding
De WebQuest wordt ingeleid door de film ‘Mariken’. U kunt de leerlingen stimuleren om zelf met gespreksonderwerpen en reacties te komen. Wanneer dit niet gebeurt, kunt u het gesprek op gang helpen door de leerlingen te vragen wat ze van de film vonden, hoe ze het zouden vinden om in de Middeleeuwen te leven, enzovoort. Verder zou u kunnen inventariseren of de leerlingen ook eigen onderzoeksvragen hebben.

Opdracht
De opdracht voor de leerlingen bestaat uit twee delen. In het eerste deel onderzoeken de leerlingen hoe het was om in de Middeleeuwen te leven. Hierbij kunnen de leerlingen zowel hulpvragen als eigen vragen beantwoorden. In het tweede deel schrijven de leerlingen een vervolg op het verhaal van Mariken.

Handelingen
Bij ‘handelingen’ vindt u een stappenplan voor het uitvoeren van de opdracht. Hieronder vindt u de stappen met daarbij enkele tips. Eerst nog even dit Het is handig als de leerlingen weten hoe en waar ze hun werk moeten opslaan. Denk er ook aan, dit regelmatig te laten doen. Informatie zoeken U kunt overwegen de kinderen samen te laten werken, zodat ze met elkaar kunnen overleggen. Daarnaast kunt u de leerlingen er misschien op wijzen dat ze ook andere materialen (woordenboeken, boeken uit de bibliotheek, enzovoort) mogen gebruiken. Zwakke leerlingen kunt u eventueel voorbereiden door middel van pre-teaching. Daarnaast zou u gebruik kunnen maken van een woordmuur waarop leerlingen moeilijke woorden en hun betekenis kunnen plakken. Zelf je onderzoek nakijken U kunt de leerlingen zelf laten nakijken, maar u kunt de leerlingen ook elkaars werk laten beoordelen (zie ook het kopje ‘Beoordeling’). Nieuw avontuur schrijven Ter ondersteuning van het schrijfproces kan het handig zijn de leerlingen gebruik te laten maken van een stappenplan. Verder is het aan te raden de leerlingen te laten werken met een grotere regelafstand. U kunt dan makkelijker opmerkingen bij het verhaal schrijven. Zelf je verhaal nakijken Zie stap 3. Printen & inleveren Stel samen met de kinderen een einddatum vast, zodat de WebQuest na verloop van tijd ook echt is afgerond.

Bronnen
Soms worden bronnen van het internet verwijderd. Check daarom even of ze nog wel werken en zoek eventueel andere bronnen.

Beoordeling
Met de nakijktabellen kunnen de leerlingen hun werk beoordelen en verbeteren. Vooral wanneer leerlingen dit voor het eerst doen, is dit lastig. U kunt er dan aan denken om het een keer voor te doen. Verder kunt u de leerlingen vragen elkaars werk te boordelen. Ze kunnen elkaars verhalen lezen en daarna tops en tips (wat gaat goed en wat kan nog beter) geven om het werk te verbeteren. Zelf kunt u de nakijktabellen gebruiken voor het beoordelen van de opdrachten.

Afsluiting
Op basis van de (door u) ingevulde nakijktabellen kunt u beoordelen op welke punten leerwinst is behaald. Verder kunt u ervoor kiezen om de leerresultaten zichtbaar te maken door bijvoorbeeld:

• het laten presenteren van de werkstukken (spreekbeurt, powerpoint presentatie, sheets);
• het laten voorlezen van de verhalen (eventueel in andere groepen of op een weeksluiting);
• het verwerken van de verhalen in een boek, schoolkrant, internetpagina of weblog;
• het geven van (toneel)voorstellingen over de Middeleeuwen (opgevoerde kluchten)
• het maken van een woordenboek met de woorden van de woordmuur;
• het organiseren van een middeleeuwse middag of avond voor ouders en/of andere groepen (met bijvoorbeeld middeleeuwse voorstellingen, verhalenvertellers, eten en drinken).
  

Deze WebQuest is gemaakt door Mienke Droop, Eliane Segers, Resi Damhuis, Ilona de Milliano & Kitty van der Molen - Ruijs (Expertisecentrum Nederlands, Radboud Universiteit Nijmegen, december 2005, http://www.taalonderwijs.nl/ ). Met veel dank aan John Bronkhorst (Expertisecentrum Nederlands, Edith-Stein) en Peter Blijleven (www.webquests.nl).

De WebQuest is ontwikkeld met subsidie van de Ververs Foundation voor het ontwikkelen van een nieuwe leeromgeving waarbij taal en zaakvakken gecombineerd worden door het werken met WebQuests. Deze cd-rom is ontwikkeld door het Expertisecentrum Nederlands en verkrijgbaar via http://www.lcowijzer.nl/ .

Bronnen:

• Aarnoutse, C. & Verhoeven, L. (red.), Zandt, R. van het, Biemond, H. (2003). Tussendoelen gevorderde Geletterdheid. Een leerlijn voor groep 4 tot en met 8. Nijmegen: Expertisecentrum Nederlands.

• Dossier Kerndoelen basisonderwijs: http://www.minocw.nl/kerndoelen/